अलिप्त

पानावरच्या दवबिंदूपरि अलिप्त मी
माझ्यातच असुनी माझ्यातुन विभक्त मी

तृप्तीनेही तृषा न भागे कधी कधी
अतृप्तीच्या काठावर शांत, तृप्त मी

आहे तरिही नाही माझी अशी स्थिती,
आसक्तीची वस्त्रे लेवुन विरक्त मी

जातानाचे संचित हाती न मावते,
येताना परि आलेली रिक्तहस्त मी

धन्यवाद ईश्वरा तुला द्यायचे कसे?
बंधांचे ऋण असूनही बंधमुक्त मी

मुक्तछंद

गुन्हा मी न केला, तरी घेरती व्यर्थ दावे किती 

विरोधात माझ्या उभे ठाकले हे पुरावे किती

धडे जीवनाने कितीदा दिले, जाण नाही दिली,
कुठे थांबवावे, कधी संपवावे, जगावे किती ?

निराळ्या दिशेच्या नव्या गूढ वाटा मला लाभल्या,
कळेना खऱ्या त्यातल्या कोणत्या अन् भुलावे किती

किती वेगळाल्या रिती-पद्धतींनी करू मांडणी ?
उरे शून्य हाती, सुखाला सुखाने गुणावे किती ?

पुन्हा तेच ते प्रश्न अन् उत्तरांच्या चुका त्याच त्या,
यथायोग्य जे, तेच सांगायला मी शिकावे किती?

असावे जरासे जिणे मोकळे मुक्तछंदापरी,
सदा वृत्त, मात्रांत, खंडांत त्याला चिणावे किती ?

माझ्या ठायी

यावेळी अनुवादासाठी आकृष्ट करून गेली कृष्णबिहारी 'नूर' यांची एक सुंदर गझल.

आग, जल, हवा, माती सारे माझ्या ठायी 
तरी मानणे देवहि आहे माझ्या ठायी

माझ्यातुन वगळून मला माझ्यात दडे जो,
आता केवळ तो सामावे माझ्या ठायी

तळमळणाऱ्या अपुऱ्या इच्छांपरी विखुरलो,
काय शोधतो तो केव्हाचे माझ्या ठायी ?

वसंत, वर्षा, शिशिर, ग्रीष्म, हेमंत, शरद मी 
सध्या कुठला ऋतू न जाणे, माझ्या ठायी !

काय असे मी, दर्पण केवळ हेच सांगते 
का न दाखवी जे जे आहे माझ्या ठायी ?

'नूर' जीव हा देणे केवळ बाकी आहे, 
प्रेम किती तुज कसे कळावे माझ्या ठायी ?


आणि ही मूळ रचना

आग है, पानी है, मिट्टी है, हवा है, मुझ में| 
और फिर मानना पड़ता है के ख़ुदा है मुझ में| 

अब तो ले-दे के वही शख़्स बचा है मुझ में,
मुझ को मुझ से जुदा कर के जो छुपा है मुझ में| 

मेरा ये हाल उभरती हुई तमन्ना जैसे, 
वो बड़ी देर से कुछ ढूंढ रहा है मुझ में|

जितने मौसम हैं सब जैसे कहीं मिल जायें, 
इन दिनों कैसे बताऊँ जो फ़ज़ा है मुझ में| 

आईना ये तो बताता है के मैं क्या हूँ लेकिन, 
आईना इस पे है ख़मोश के क्या है मुझ में| 

अब तो बस जान ही देने की है बारी ऐ "नूर", 
मैं कहाँ तक करूँ साबित के वफ़ा है मुझ में| 

__कृष्ण बिहारी 'नूर'