कुणासाठी?

माय म्हणायची, 'सकाळी उठलं की त्याच्या पायी लागावं'
तो दिसायचाच नाही, पण मायसाठी
कुजल्या लाकडी देव्हाऱ्यापुढं वाकायचं.
त्यात भरलेले दगड, पत्र्याचे तुकडे, 
झिजलेल्या पितळी मूर्ती, सुकले नारळ,
जुन्यापुराण्या फाटक्या पोथ्या, कुबट वास ......
एकदाच विचारलं होतं 'हे दगड का ठेवले?'
आणि उत्तराऐवजी पोटभर मार खाल्ला होता 
उपाशीपोटी........

रात्री झोपताना आजी सांगायची 
त्याच्या चमत्कारांच्या नवनवीन गोष्टी 
'त्यानं याला वाचवलं, त्याला घडवलं'
मग पटत नसलं तरी आजीसाठी 
म्हणायची त्याची स्तोत्रं, करायच्या प्रार्थना 
मिटल्या डोळ्यांनी. 
म्हणायच्या आरत्या टिपेच्या स्वरांत
बाबाच्या आवाजाला जोर यावा म्हणून.

बाबा तर देवाचाच होता 
गावातल्या मोठ्या मंदिराचा फाटका पुजारी, 
देवाचा सेवक, रखवालदार
दारिद्र्य मिरवणारा देवाच्या राज्याचा अनभिषिक्त सम्राट.......
देवळाच्या कोपऱ्यातल्या टीचभर खोलीत 
देवानं जेवढं दिलं त्यावर कसाबसा चालणारा संसार,
तोही मायचाच. 
बाबानं तर केव्हाच देवाला अर्पण केलेला! 
बाबा देवाचं करतो, म्हणून यानंही करावं,
केवळ बाबासाठी. 

अन् एक दिवस देवाचे दागिने चोरल्याचं 
बाबावर आलेलं किटाळ,
त्याचा भेदरलेला, भकास तरी निष्पाप चेहरा,
हाय खाऊन जागेवरच लाकूड झालेली आजी,
झडतीच्या निमित्तानं देवळाच्या अंगणात
विस्कटून, उधळून पडलेला 
गाडग्या-मडक्याचा संसार,
याचे-त्याचे पाय धरत विनवण्या करणारी अगतिक माय 
आणि सगळं वादळ उघड्या डोळ्यांनी बघणारा 
गाभाऱ्यातला निर्ढावलेला तो! 
दगड, हो दगडच फक्त.

चला, सुटला एकदाचा! 
तुरुंगात खितपत पडून बाबा गेला,
धसक्यानं अन् उपासमारीनं मायला नेलं
आजी तर कधीच संपलेली.
आता कुणासाठी मानायचं त्याला?